Veel mensen geloven nog in de mythe dat open source software moeilijk te installeren is.

Dat was 10 jaar geleden misschien zo, maar tegenwoordig is bijna alles ‘1-klik’ installeerbaar. Het begint al bij Ubuntu, de meest populaire gnu/linux distributie. Via www.ubuntu.com kun je een ‘image’ downloaden, deze op een stick zetten, de computer opnieuw opstarten en de rest is een eitje. Dit was in 1995 of 2000 nog wel heel andere koek. Upgrades gaan allemaal via internet, dus na die eerste keer hoef je nooit meer van een DVD of stick op te starten. Welk closed source operating system doet dat na?

Voor applicaties zoals een tekstverwerker is het nog makkelijker. Kijk bijvoorbeeld eens op PortableApps.com, een site met tientallen open source programma’s die je op een USB stick kan zetten, waarna deze direkt, zonder installatie, op alle computers werken. Dus die stick met daarop je eigen open source programma’s, met je eigen instellingen en data, kun je meenemen naar school of werk, of op reis, en in elke willekeurige computer steken om verder te werken met je eigen instellingen en programma’s. Welke closed source programma’s kunnen dat ook?

We nemen ook nog een kijkje bij Bitnami.org. Op deze site zijn veel 1-klik installaties voor ontwikkelaars te vinden, dus de wat meer ingewikkelde programma’s. Wil je een ontwikkelomgeving opzetten voor PHP of Ruby on Rails, of een enqûeteprogramma (LimeSurvey) of een MediaWiki, dan hoef je bij Bitnami maar 1 bestand te downloaden en wordt alles voor je geïnstalleerd. En het werkt zowel op Apple Mac OSX, Microsoft Windows als op GNU/Linux.

Bitnami maakt het mogelijk voor zowel nieuwkomer als professional om binnen enkele minuten een complete webserver, ontwikkelomgeving, project management server (Redmine), klant registratie systeem (SugarCRM) of webshop op te zetten.

Allemaal open source, allemaal gratis, en allemaal heel erg eenvoudig.

ubuntu.com
PortableApps.com
Bitnami.org

Al sinds 2005 deelt Google jaarlijks een flink aantal beurzen uit voor studenten die tijdens de zomervakantie open software maken.

Per student is er een bedrag van 5000 USD beschikbaar, waarvoor de student software maakt die ‘vrij’ is, Free Software dus. Google gebruikt zelf veel Open Source en Free Software, en wil bijdragen aan de verbetering en groei daarvan.

Inmiddels hebben al meer dan 6000 studenten een zomerbeurs gekregen en er zijn evenzoveel open source projecten bedacht, uitgevoerd of verbeterd. Ook dit jaar is er weer een lijst van ruim 1100 projecten waar deze zomer aan gewerkt wordt.

Organisaties die al langer open source projecten doen, stellen zich beschikbaar als mentor. Studenten schrijven zich dan in bij deze mentor en doen een projectvoorstel gebaseerd op de behoeften die de mentor heeft. De mentor evalueert zowel het projectvoorstel als de student en draagt die dan aan Google voor. Google beslist dan om het project, gekoppeld aan die bepaalde student, een kans te geven.

De organisaties die mentor worden, hebben vaak een hoop werk aan het begeleiden van een student, maar zijn vaak heel tevreden met de bereikte resultaten. Niet alleen produceert de student in de meeste gevallen een stukje software dat een verbetering of uitbreiding van de bestaande software oplevert, maar vaak levert het ook een goede relatie met de betreffende student op die in de toekomst vaker zal meewerken aan het ontwikkelen van open source software. En voor de student zijn er veel voordelen, onder andere een bedrag van 5000 USD, wat een aardig bedrag is voor een vakantiebaantje.

Daarnaast staat het erg goed op je CV als je een Google Summer of Code project succesvol hebt afgerond.

http://www.google-melange.com

Open source, open standards, open data, open hardware… er is van alles ‘open’, tegenwoordig.

Open is een idee, net als ‘groen’, een woord dat staat voor energiezuinig en milieuvriendelijk, bijvoorbeeld: groene energie, de groene auto en de groene partij. Het idee van ‘groen’ is al minstens 20 jaar oud, terwijl het idee van ‘open’ sinds een jaar of tien bekend begint te raken.

Maar wat is nou precies open? De Open Definitie probeert dit begrip als volgt te omschrijven: Een stuk informatie is open als iedereen vrij is om die te gebruiken, te hergebruiken, en te verspreiden, met eventueel als enige restrictie(s) dat de oorspronkelijke maker genoemd wordt, en/of een ‘eerlijk delen’ clausule bevat.

Een hele mond vol maar het betekent dat iedereen er alles mee mag doen, inclusief kopiëren, verkopen en ‘samplen’ of ‘remixen’ in ander werk. Afhankelijk van de oorspronkelijke maker kan het verplicht zijn om zijn of haar naam te noemen.

En de eerlijk delen clausule? Die houdt in dat wat je toegevoegd hebt niet voor jezelf mag houden maar onder dezelfde voorwaarden eerlijk moet delen. Eén van deze restricties kan van toepassing zijn, of beiden, of geen.

Een voorbeeld: Alice in Wonderland, in 1865 geschreven door Lewis Caroll, is open, in die zin dat het auteursrecht verlopen is. Iedereen mag alles met deze tekst doen, zonder restricties. Je zou het boek opnieuw kunnen uitgeven, met hedendaagse illustraties en er tweehonderd gulden voor vragen. Dat mag. Ook zou je een toneelstuk kunnen maken over een heel ander onderwerp maar daarin passages opnemen uit Alice in Wonderland. Je zou er zelfs een film van kunnen maken.

Open in de film, beeldende kunst, muziek en literatuur is makkelijk te begrijpen en er zijn vele voorbeelden van. Dit noemt men Open Content. Open Data is een ander concept, hierbij gaat het om gegevens uit onderzoeken van het CBS, van bedrijven, universiteiten en andere dataverzamelaars, waarbij de ‘ruwe data’ open wordt. Iedereen kan die data downloaden en gebruiken om zelf conclusies te trekken. Ook door data uit verschillende bronnen te combineren kunnen soms verrassende inzichten ontstaan.

opendefinition.org
en.wikipedia.org/wiki/Open_data
opendatahandbook.org/en/why-open-data
tinyurl.com/adopendata4
tinyurl.com/adopendata5

Vorige week schreef ik over ARM processors en dat die vooral veel in kleine apparaten zoals smartphones, tablets en dergelijke gebruikt worden. Ook ging ik in op de vele open source systemen en ontwikkelmethodes die op dit soort apparatuur gebruikt kan worden.

Ik kan me voorstellen dat colums over een processor u niet boeien, maar ik hoop vooral ook de jongeren hiermee aan te spreken. Mocht u dus een neefje, zoon, dochter of nicht hebben van rond de 16 jaar, die als hobby techniek en computers heeft, praat dan eens over ARM processors en alles wat er bij komt kijken.

Geef eens een BeagleBoard of Rasbeperry PI kado, die zijn niet zo heel duur (tussen 60 en 300 gulden) en verrassend veelzijdig.

De BeagleBoard is een open source moederbordje van Texas Instruments waarbij alle benodigde chips op een plaatje van 8×8 cm ziiten. De BeagleBoard werd ontworpen met als doel een educatief moederbord te produceren dat zou kunnen worden gebruikt in scholen en collegezalen. Er zit een JTAG connector op zodat er op detail gekeken kan worden wat de chips doen, en dat is heel handig als je gaat programmeren. Er zijn diverse open source operating systems voor te krijgen, en een hele reeks aan gereedschap, specificaties en documentatie. Uitbreidingsmodules zijn BeagleBone en bijvoorbeeld BeagleTouch, een touchscreen voor de BeagleBoard.

Zelf een ‘iPad’ maken? Het kan echt hoor. ArchLinux, eLinux en Angstrom zijn kant en klare systemen met een grote groep gebruikers, die het werken met BeagleBoard vergemakkelijken. Ook Android is verkrijgbaar. De lijst van projecten is eindeloos. Om een paar te noemen: Home Security System, Media Player, Robot, GPS Tracking Device, Mini-helicopter, Weerstation, en veel meer.

Een BeagleBoard biedt oneindig veel mogelijkheden om te leren werken met moderne techniek.

beagleboard.org/project
www.angstrom-distribution.org
http://beagleboard.org/buy

ARM begon in de jaren ’80 als de Acorn RISC Machine, voor de oldies onder ons nog wel bekend van de BBC Acorn.

De afkorting RISC staat voor het soort processor die in de computer zat. In die tijd waren er ook processors van Zilog (de Z80), Motorola (de 6800) en Intel (6500-serie). De Intel processors zijn het bekendst geworden, door de 8086, 80286, 80386, 80486, de Pentium, Dual Core en nu de Core i7. Deze processors zijn krachtig maar gebruiken behoorlijk wat stroom en geven veel warmte af. Iets wat je liever niet hebt in een klein apparaatje, zoals een router, een wasmachine of een smartphone.

Zonder bij het grote publiek bekendheid te krijgen, ontwikkelde ARM steeds betere processors die klein zijn, weinig stroom gebruiken, en weinig hitte afgeven. Microsoft Windows draait pas sinds Windows 8 op ARM processors; maar op Linux gebaseerde systemen zijn er al sinds 1994.

In een klein apparaatje stop je het liefstr een efficiënt operating systeem, waar je snel een nieuwe versie van kan maken als er weer een betere chip uitgebracht wordt. Bijna alle tablets, inclusief de iPads, hebben de ARM processors als basis.

Ook razend populair zijn de ‘kleine bordjes’. Dit zijn moederborden (complete computers dus) met de afmetingen van een bierviltje, een credit card of zelfs een luciferdoosje. Omdat ze zo ontstellend klein zijn, weinig stroom gebruiken en niet gauw warm worden, kan je ze bijna overal inbouwen. Denk aan een fotolijstje dat via wireless foto’s van je harddrive laat zien. Of een klein kastje wat je achter de TV plakt en waardoor je opeens Youtube kan kijken zoals bijvoorbeeld Apple TV.

Al die kleine apparaatjes hebben een ARM processor, en op bijna al die apparaatjes draait een vorm van Linux, zoals Ubuntu Arm, Debian Arm, Fedora Arm of Android.

en.wikipedia.org/wiki/ARM
archlinuxarm.org
www.linaro.org
tinyurl.com/adarm01

Sinds 2004 wordt de internationale dag van de vrije software gevierd. Inmiddels in meer dan 250 lokaties over de hele wereld, en sinds 2009 ook in Curaçao.

Vrije software garandeert de volgende vrijheden:

1. de vrijheid om het programma te gebruiken voor elk doel
2. de vrijheid om de manier waarop het programma werkt te bestuderen, en om het aan te passen aan je behoeften
3. de vrijheid om het programma te verspreiden, zodat je je naasten kan helpen
4. de vrijheid om het programma te verbeteren en daarna te verspreiden, zodat de hele gemeenschap er voordeel uit kan halen.

Afgelopen week vroeg een politicus mij eens uit te leggen wat het voordeel van open source en vrije software is voor Curaçao. Deze vier vrijheden zijn een goede basis voor een sociaal, politiek en filosofisch standpunt over software en hoe een partij, land of regering daar mee om zou kunnen gaan.

Uiteraard denken de meeste mensen niet na bij het gebruik van software, bijna niemand heeft de licentievoorwaarden gelezen, en de meeste software wordt gewoon gekopieerd van iemand die het ook weer gekopieerd heeft. Maar mensen denken bij veel dingen niet na, en daarom zijn politieke partijen (als het goed is) gebaseerd op een aantal grondgedachten, bijvoorbeeld het socialisme (gebaseerd op gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en solidariteit), het liberalisme (grote vrijheid voor individuen) of religie (heb je naaste lief als jezelf en geef hem vrije software in plaats van illegale kopiëen).

Vrije software stimuleert ‘givingism’ (vrijgevig delen), legt de nadruk op kennis in plaats van marketing, en is geschikt voor elke taal, hoe klein of ingewikkeld di ook is. Vrije software bevrijdt de geest van hokjesdenken en de goede ideeën van de één worden samengevoegd met die van een ander waardoor een steeds beter product ontstaat. Producten waar iedereen aan mee kan bouwen, waardoor de waarde van de digitale wereld om je heen omhoog gaat, omdat je er zelf deel van bent.

softwarefreedomday.org
softwarefreedomday.eu
nl.wikipedia.org/wiki/Vrije_software
www.gnu.org/philosophy/free-sw.nl.html

“Er zou in de wereld, een warenhuis voor kunst moeten zijn, waaraan de kunstenaar bij kon dragen en van waaruit hij vrijelijk weg kon nemen wat hij nodig had…”

Deze uitspraak die aan Beethoven wordt toegeschreven, is misschien wel een van de eerste keren in de geschiedenis dat het concept van Open Source benoemd werd door een creatieve en briljante geest. Musopen speelt in op dit door een online warenhuis te openen met alleen maar gratis muziek.

Musopen is een non-profit organisatie gericht op het verbeteren van de toegang en de blootstelling aan muziek door het creëren van educatief materiaal. Musopen biedt opnames, bladmuziek, en schoolboeken gratis aan voor het publiek, zonder auteursrechtelijke beperkingen.

“Simpel gezegd, onze missie is om muziek te bevrijden”, aldus Musopen.

MuseScore is een gratis en open source ‘score editor’, waarmee men muziek kan schrijven – dus nootjes op van die lijntjes – en deze kan opslaan, printen of delen via de social site van MuseScore. Op de site staan duizenden pagina’s bladmuziek van vele klassieke werken, maar ook van jazz, rock, folk en gospel. Amateurs en professionals kunnen hun bladmuziek delen, kopieëren, veranderen en mixen.

ThisIsOpenMusic! is een open source platenlabel gerund door muzikanten, gelanceerd in november 2008. ThisIsOpenMusic! gelooft niet in conventionele platenlabels en de doelstelling is om goede muziek en geluidsprojecten uit de hele wereld uit te brengen op een vrije manier, waarbij delen en herdistributie centraal staan.

Open Muziek is muziek die gedeeld kan worden, die beschikbaar is als bladmuziek (de “broncode” vorm), die het mogelijk maakt afgeleide werken te maken en gratis is voor niet-commercieel gebruik. Het is het concept van “open source” software toegepast op muziek.

www.musopen.org
www.thisisopenmusic.com
www.musescore.com

help.zimbra.com/videos/7x

Samenwerking. Daar gaat het om in moderne organisaties en bedrijven.

En vanuit die behoefte zijn er programma’s ontwikkeld die samenwerking ondersteunen, de zogenaamde ‘collaboration tools’. Software zoals Novell Groupwise, IBM Lotus, Microsoft Exchange en VMware Zimbra stellen de organisatie in staat om een hoger niveau van samenwerking te bereiken.

Van de genoemde collaboration tools is er slechts één beschikbaar als open source. De ‘Zimbra Open Source Edition (OSE)’ levert email, een agenda, takenlijsten, documenten en adresboeken. Zimbra werd in 2007 door Yahoo! gekocht en in 2010 nam VMare het over. VMware verkoopt Zimbra als een kant-en-klaar systeem, waardoor het weinig moeite kost om een nieuwe server te installeren.

Zimbra is gebouwd op een hele serie open source programma’s, zoals Postfix, Amavis, openLDAP en vele andere. Het grote verschil met de gratis OSE versie en de toch vrij prijzige ‘Netwerk Editie’ is vooral de mogelijkheid om met MS Outlook en Blackberry te synchroniseren.

Zimbra levert ook een prachtige web-client, voor het online afhandelen van mail en afspraken. Door gebruik te maken van ‘AJAX’ voelt deze web-client aan als een desktop applicatie, en vele organisaties laten Outlook voor wat het is en stappen over op de on-line Zimbra web interface. En er is ook nog een Zimbra Desktop applicatie, die geheel open source is en Outlook kan vervangen.

De Zimbra open source editie biedt alles wat een veel duurdere closed source oplossing biedt, behalve als je koste wat kost gebruik wil maken van Outlook en Blackberry. Zimbra werkt met alle andere email programma’s en smartphones zonder problemen samen, en het prijsverschil tussen Zimbra OSE en andere oplossingen is minimaal tienduizend gulden. Vooral voor kleine bedrijven (minder dan 12 werknemers) is Zimbra stukken goedkoper.

Zoals altijd maakt onbekend onbemind, maar Stanford University gebruikt het al sinds 2008, evenals vele andere instellingen en bedrijven.

Andere open source collaboration tools zijn: Scalix en Zarafa.

www.zimbra.com
tinyurl.com/adcollab
help.zimbra.com/videos/7x

Eergister ging Facebook naar de beurs. Op Hemelvaart, heel toepasselijk, want een hoger bedrag is nog nooit opgehaald door een beursgang in de Internet Technologie. Het bedrijf haalt 16 miljard dollar op, dat is 20 dollar voor elk van de 800 miljoen actieve facebook gebruikers.

Uw dagelijkse berichtjes voor vrienden en familie dragen bij aan dit enorme succes. En Open Source, natuurlijk ook. Wat moet een columnist die de voordelen van Open Source wil aantonen, nog meer aan bewijs verzamelen? Facebook is bijna helemaal gebaseerd op Open Source, dat wil zeggen software die behalve gratis is, ook vrijelijk bestudeerd en aangepast mag worden. Dit in tegenstelling tot de software van Microsoft en Apple, die gesloten is.

Het verschil tussen open en gesloten betekent dat de programmeurs en ontwikkelaars van Facebook vaak al een kant en klaar product kunnen gebruiken, terwijl die van Apple en Microsoft het wiel helemaal opnieuw moeten uitvinden. Facebook heeft veel minder mensen nodig om de software te onderhouden en verbeteren, omdat er een heleboel mensen meewerken.

Als Open Source een bedrijf zou zijn, zou het wereldwijd de meeste werknemers hebben. En dat is niet alles, want Facebook geeft de verbeteringen aan de software ook weer weg, volgens de principes van ‘Free Software’. Dus niet alleen de aandeelhouders van Facebook worden rijker, maar iedereen die Open Source software gebruikt.

Nieuwe bedrijven hebben een nog grotere kans op succes doordat ze minder hoeven te investeren in software die steeds beter wordt. Daarom is het raadzaam voor IT-ers om zich te verdiepen in Open Source software. Stel dat je een automonteur bent, en je niet verdiept in electrische auto’s. Dan zit je over 10 jaar zonder werk, en je positie wordt ingenomen door anderen die wel investeerden in de techniek. Open Source – LIKE!

https://developers.facebook.com/opensource/

Maurice de Hond is overal in het nieuws omdat hij een iPad school wil oprichten.

Dat is een school waar al het onderwijs gegeven wordt met behulp van de door Apple ontwikkelde en peperdure tablet die iPad heet. Er is veel commotie ontstaan rond dit idee, maar mij lijkt het juist een vooruitstrevend gedachte die een doorbraak op het gebied van onderwijs via ICT op kan leveren, in Nederland dan. Uiteraard moeten er ‘apps’ (software) bestaan die geschikt zijn om in het onderwijs te gebruiken, en daar zal wel de bottleneck van dit plan liggen.

De Hond wil dus een hele nieuwe school oprichten en dat is een goed idee, want je bent er zeker van dat je alleen maar docenten krijgt die gemotiveerd zijn om met digitale middelen te werken. Heel anders dan op een ‘gewone’ school waar meer dan de helft van de docenten geen zin heeft in al die ‘nieuwigheid’ en een kwart het gewoon niet kan.

Het basisidee van De Hond’s project is ‘One Laptop Per Child’ (Een Laptop per Kind) dat al enige jaren succesvol draait in landen als Peru en Uruguay. Als ieder kind een eigen computer, pc, laptop of tablet heeft, dan vindt er een revolutie in het onderwijs plaats.

Op Curaçao wordt sinds twee jaar geëxperimenteerd met de OLPC op de Prins Bernhardschool. De resultaten lijken bemoedigend maar er wordt te weinig aandacht besteed aan het begeleiden van de leerkrachten en het evalueren van het proefproject.

In ieder geval is kiezen voor een iPad voor een dergelijk project juist geen goed idee. Vooral omdat de iPad vijf keer zo duur is als de door Open Source aangestuurde TABBLED. Deze Android tablet gaat voor 99 USD de deur uit en is speciaal op onderwijs gericht.

www.o4nt.nl
www.tabbled.com
www.laptop.org