Odoo
Odoo is ‘open source business apps’. Denk daarbij aan Customer Relations Management (CRM), voorraadbeheer, facturering, salarisadministratie, boekhouding, maar ook een website, webshop of zelfs het beheer van de productielijn. Dus eigenlijk zoiets als AFAS of Microsoft Dynamics, maar dan open source.
Odoo heette vroeger OpenERP, maar vond het blijkbaar beter voor de marketing om haar naam te veranderen. Odoo is dus open source, maar verkoopt ook ‘hosted accounts’, waarbij je zelf dus geen software hoeft te installeren en alles ‘in the cloud’ zit. Het wordt overigens steeds populairder om je boekhouding in de cloud te doen (Twinfield, Quickbooks online) dus waarom zou je het niet eens proberen met een open source pakket, dat ook nog andere voordelen biedt (zoals 3000 verchillende apps, van live chat met je klanten tot een hardware driver voor een weegschaal). Odoo is dus ERP en meer.
Het begrip ERP staat voor Enterprise Resource Planning, waarmee in de regel een computerprogramma ofwel software wordt bedoeld. Dit soort computerprogramma’s wordt voornamelijk binnen organisaties gebruikt ter ondersteuning van alle processen binnen het bedrijf. Een ERP-programma bestaat meestal uit modules die allemaal een specifieke taak ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan voorraadbeheer, financiële administratie, helpdesk, HRM en CRM. Gegevens van klanten en producten hoeven binnen de organisatie slechts eenmaal ingevoerd te worden, omdat alle gegevens centraal beheerd worden. Als de afdeling verkoop het adres van een klant wijzigt, werkt dat direkt door in de financiële administratie, en andersom. Uit onderzoek blijkt dat een Odoo installatie tot meer dan 50% kostenreductie met zich mee kan brengen. De software is dan wel gratis en open, maar voor het implementeren van ERP is in de meeste gevallen toch een business consultant nodig. Maar als je klein wil beginnen kan je met de hosted accounts (in the cloud) al voor 15 USD per maand aan de slag.
https://www.odoo.com
XBRL
Begin mei hield professor Verkruijsse een lezing over de digitalisering van de infomatiehuishouding, en met name over XBRL. XBRL staat voor ‘eXtensible Business Reporting Language’, ofwel ‘gemakkelijk uit te breiden zakelijke rapportage taal’. De bedoeling van XBRL is dat het makkelijk(er) wordt financiële gegevens uit te wisselen. De vraag rijst, waarom het nu dan niet makkelijk is.
Uiteraard komt dit doordat financiële instellingen en andere bedrijven gebruik maken van gesloten systemen, en er ieder hun eigen manier van dataoverdracht op na houden. Als de hele wereld Exact Software zou gebruiken, zou er geen enkel probleem zijn met het uitwisselen van financiële gegevens. Juist omdat elke software leverancier zijn eigen manier van dataopslag en overdracht hanteert, is het vrijwel onmogelijk het ene systeem aan het andere te koppelen. Daarbovenop houden de software bedrijven het dataformaat vaak geheim, of beschermen het met allerlei vormen van auteursrecht. Een geheim dataformaat zorgt ervoor dat je klanten aan je bindt en dat ze wel tien keer uitkijken om op andere software over te stappen.
Zo wordt op Curaçao in bijna alle kleine bedrijven ‘QuickBooks’ gebruikt, een mooi programma dat prima op Windows draait, veel slechter op Mac, en helemaal niet op Linux. Wil je dus overstappen van Windows naar Mac of Linux, dan moet je ook overstappen naar andere software voor de boekhouding. Echter, het exporteren van een QuickBooks boekhouding is gewoon onmogelijk! XBRL, een open standaard, zou daar een einde aan kunnen maken, als QuickBooks en Exact en al die andere programma’s hun data laten exporteren via XBRL. Niet erg waarschijnlijk dat dit op korte termijn zal gebeuren. XBRL wordt dan ook vooral gebruikt om ‘deelrapportages’ uit te wisselen, en is daar ook expliciet voor bedoeld. XBRL is ene stap op de goede weg, maar nog ver weg van een universele open standaard waarmee je boekhoudkundige gegevens kan uitwisselen.
http://www.xbrl.org
http://en.wikipedia.org/wiki/Open_standard
http://ept.github.io/oaccounts/
Talig
Heeft u behoefte aan Papiamentstalige software? Heeft Curaçao behoefte aan computeren in het Papiamentu? Moet educatieve software onze taal spreken? Geloof me, dit onderwerp staat garant voor verhitte discussies. Maar als de instructietaal voor veel kinderen Papiaments is, zou dat ook terug te vinden moeten zijn in de digitale leermiddelen, de educatieve software en de besturingssystemen.
Als de officiële talen van het land Nederlands, Engels en Papiaments zijn, dan moet er ook gecomputerd kunnen worden in die drie talen. En het rare is dat software in het Engels en Nederlands ruimschoots aanwezig is, maar in het Papiaments niet. Dat komt onder andere door de keuze voor gesloten software. Uit commercieel oogpunt is het namelijk niet haalbaar om software te vertalen voor een land met een handjevol inwoners waarbij 80% ook nog niet eens voor de software betaalt. In de open source wereld is dat geheel anders. Niet omdat iedereen zo ‘open’ is, maar omdat open source projecten heel gemakkelijk in landen gebruikt worden waar geen engels gesproken wordt. En omdat mensen uit die landen bijdragen aan de software. En omdat die mensen graag willen dat de software in hun eigen taal verschijnt. Door deze ‘community-driven’ ontwikkeling zijn veel open source projecten vanaf het begin al geschikt voor meerdere talen.
De meertaligheid zit als het ware ingebakken in het ontwikkelproces en er zijn allerlei tools voor. Zo is er voor 90% van alle open source software wel ergens een website te vinden waar je mee kan werken aan de vertaling in welke taal dan ook. Sommige talen zijn al 100% compleet, anderen nog maar 3%. Ook het One Laptop per Child project is vertaald in 154 talen, waaronder sinds kort in het Papiaments. Waarom maken gesloten software producenten geen gebruik van dergelijke tools?
http://translate.sugarlabs.org/
http://translate.limesurvey.org/projects/limesurvey2
http://community.ubuntu.com/contribute/translations/
Open Source Steeds Belangrijker
Ook al heeft u op uw desktop en laptop nog steeds Windows, en denkt u dat open source iets voor hobbyisten is, en dat onze IT-opleidingen niet hoeven te voorzien in een grondige training in het open source ontwikkelmodel… zelfs dan wordt open source elke dag belangrijker. Zelfs zo belangrijk dat een aantal hele grote bedrijven waaronder Amazon, Cisco, Google, IBM, Dell en zelfs Microsoft, zich hebben verenigd in een project waarbij de infrastructuur van het Internet verbeterd wordt. Deze grote bedrijven zijn zodanig afhankelijk van het goed functioneren van een aantal open source projecten, dat ze enkele miljoenen investeren in open source software. Jawel, Microsoft betaalt programmeurs om gratis en open software te maken.
Naar aanleiding van het Hartbloeden (zie column vorige week), waarbij er een fout zat in een wereldwijd door veel websites gebruikt stukje open software, hebben deze bedrijven de ‘Core Infrastructure Initiative’ opgericht. Een fonds om open source projecten te steunen, bijvoorbeeld door een programmeur vrij te maken om full-time aan een project te werken. Of om een veiligheidsonderzoek te doen, of voor meetings, congressen en dergelijke.
Waarom is open source nou zo belangrijk? Dit komt omdat er een ontwikkel- en businessmodel is ontstaan. Vroeger besteedde een groot bedrijf heel veel geld aan het ontwikkelen en onderhouden van software. De laatste 15 jaar zijn deze bedrijven begonnen om een aantal onderdelen, die ze eerst zelf maakten, te vervangen door open source varianten. Wat blijkt? De kosten voor het onderhouden en ontwikkelen van software nemen drastisch af. Waarom? Omdat er nu opeens tien bedrijven en 1000 andere, gedreven programmeurs aan de software werken. Omdat het in het belang van iedereen is om topkwaliteit software te leveren. De bedrijven gaan zich meer en meer onderscheiden in de dienst die ze leveren, terwijl vroeger de software de dienst was.
http://www.linuxfoundation.org/programs/core-infrastructure-initiative
Hartbloeden
Is Open Source veiliger dan Closed Source? Een moeilijk te beantwoorden vraag, omdat er tienduizenden open source en honderdduizenden closed source projecten zijn. Eén van de nadelen van closed source is dat je nooit weet of het veilig is, simpelweg omdat je er niet in kan kijken.
Het NIST (United States National Institute of Standards and Technology) adiviseert expliciet tegen ‘security through obscurity’ en stelt: ‘system security should not depend on the secrecy of the implementation or its components’. Met andere woorden, security die geheim moet blijven, is niet veilig. Een voordeel van open source is juist, dat je kan bestuderen hoe het systeem werkt, en daardoor de veiligheid er van kan testen. In gesprekken met bankmedewerkers op Curaçao hoor ik vaak dat open source niet veilig is voor banken, omdat iedereen kan zien hoe de beveiliging werkt. Niets is minder waar. Juist omdat iedereen kan kijken, worden problemen en fouten eerder opgespoord. Althans dat is de theorie.
Een gevoelige klap voor de reputatie van open source security was het fenomeen ‘heartbleed’ van begin april. Een door bijna iedereen gebruikt veiligheidsprotocol – OpenSSL – bleek zo lek als een mandje, en dat al bijna twee jaar. Op relatief eenvoudige wijze kon beveiligde communicatie met websites ontsleuteld worden. En hoewel het niet heel simpel is om nuttige informatie te verkrijgen door dit veiligheidslek uit te buiten, is het voor de high-end spionnen en criminelen waarschijnlijk al langere tijd een goudmijn geweest. Dat geeft te denken. Als voorstander van open source verkondig ik dat open source vaak veiliger is dan closed source. Tegenstanders van open source lachen in hun vuistje. Het lek in OpenSSL is ontdekt, en inmiddels verholpen. Maar een lek in closed source wordt misschien nooit ontdekt door de makers. En ook nooit verholpen. Van closed source weet je nooit hoe veilig het is. En daarom is open source inherent veiliger dan closed source.
xkcd.com/1354
en.wikipedia.org/wiki/Heartbleeden.wikipedia.org/wiki/Security_through_obscurity
Stop met Windows!
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie in Nederland is het met mij eens, en roept iedereen op om onmiddellijk te stoppen met Windows. Een klein verschil is dat ik vind dat men moet stoppen met alle vormen van Windows, terwijl het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) het alleen maar over Windows XP heeft. Wat is namelijk het geval: Microsoft is sinds 8 april 2014 gestopt met het ondersteunen van XP, en dat betekent dat veiligheidslekken niet meer verholpen worden. En dat brengt een groot risico met zich mee, zowel voor de individuele gebruiker, voor bedrijven als voor de overheid zelf. Overigens, een dergelijke waarschuwing is door ons Ministerie van Justitie niet afgegeven, en ik twijfel of wij wel een NCSC hebben in Curaçao. En dat terwijl er in ons land nog veel bedrijven werken met (illegale versies van) Windows XP.
In de ‘Factsheet Stop met gebruik Windows-XP’ die door het NCSC uitgeven wordt, staat: “Nieuwere versies van Windows, zoals Windows 7 en 8, worden nog wel ondersteund. Hetzelfde geldt voor Linux-gebaseerde besturingssystemen als Ubuntu en Red Hat. Ook Mac OS X wordt ondersteund. Omdat Mac OS X niet werkt op computers met Windows XP, zal voor een overstap naar Mac OS X de aanschaf van een nieuwe computer nodig zijn.” Het Nederlandse NCSC geeft dus in ieder geval ook advies over alternatieven voor Microsoft. En inderdaad, Ubuntu, Red Hat, Fedora en andere Linux distributies zijn gratis en ze zijn tot nu toe niet ontvankelijk voor virussen. Ook MacOSX, dat gebouwd is op open source, is virusvrij en tegenwoordig gratis.
Waarom zou u dus geld uitgeven voor Windows 7 of 8, waarbij u weer geconfronteerd wordt met het eindeloze virusprobleem, dat uw computer ook nog eens langzamer maakt? Wist u dat 100% van alle spam verzonden wordt vanaf door virussen geïnfecteerde Windows computers? Ik blijf zeggen: Stop met Windows, punt!
tinyurl.com/ad-fact-xp
tinyurl.com/ad-consument
tinyurl.com/ad-alternatief
Github & Facebook
Als je open source software maakt, is github dé plek om je source code te parkeren, en daarmee ook gelijk te delen. Git is door de uitvinder van Linux, Linus Torvalds, ontwikkeld om software te delen en te beheren. Dit beheer bestaat uit ‘version control’ of te wel een archief van elke wijziging en verandering.
GitHUB is een plek waar je gratis je eigen open source software kan parkeren en beheren. Facebook heeft ook zo’n plek op Github. Je kan daar een deel van de software die Facebook gebruikt, downloaden, bestuderen, bewerken, verbeteren, en weer uploaden. In principe kun je dus bijdragen aan de software van Facebook! (Nou, als dat niet motiverend is om met open source aan de slag te gaan, wat dan wel?) Er staan zo’n 120 projecten op de github van Facebook. Sommige zijn al 4 jaar oud maar de meeste projecten zijn de laatste 10 maanden nog bijgewerkt. Sommige projecten zijn ‘klonen’ van projecten van anderen; in dat geval draagt Facebook dus bij aan projecten van anderen, omdat ze die software zelf gebruiken (maar niet zelf bedacht hebben).
Even een bloemlezing: de powereditor, een HTML5 editor in Javascript waarmee je Facebook advertenties kunt ontwerpen; rocksdb, een key-value store net als REDIS, gemaakt in C++; phabricator, een open source engeneering platform én grappig spel, geschreven in PHP; en verder nog: origami, presto, pfff, regenerator, arcanist, chisel, tornado, warp en nifty. Allerlei programmeertalen komen aan bod, zoals Python, OCaml, Java, C, C++, PHP en nog veel meer. Voor ieder wat wils dus. Als je één van de projecten opent, zie je aan de rechterkant ‘issues’, dat zijn meldingen van bugs, en ‘pull requests’, dat zijn verbeteringen aan de software die aangeboden worden aan de Facebook developers. Met andere woorden, dankzij open source kan iedereen meewerken aan het verbeteren van Facebook. Stel je voor dat Windows op Github zou staan!
Hack!
Facebook lanceerde vorige maand een nieuwe open source programmeertaal, die ‘Hack’ heet. Denk vooral niet dat hacken iets negatiefs is; het inbreken in computers wordt door de media onterecht hacken genoemd, terwijl de programmeurs het eerder als een eretitel zien. Een hack is een – liefst elegante – oplossing voor een moeilijk probleem, bij voorkeur gebruik makend van structuren en gereedschappen die daar niet voor bedoeld zijn.
Met elke programmeertaal kun je open source software maken. Maar wat is een open source programmeertaal eigenlijk? Dat is dus een taal die zelf open-source is; met andere woorden, een taal die je zelf kan verbeteren. PHP is een open source taal. Dat betekent dat diverse mensen over de hele wereld bezig zijn deze taal te verbeteren, bijvoorbeeld door hem sneller te maken, of gemakkelijker, of interessante functionaliteit toe te voegen. PHP is geschreven in een andere taal, namelijk ‘C’. Van C zijn er verschillende implementaties, onder andere een aantal open source varianten. Dus PHP is een open source taal geschreven in de open source taal C. En Hack is een open source taal geschreven in OCaml, als u het nog volgt; En Hack is bedoeld om ongeveer precies hetzelfde te doen als PHP maar dan sneller en minder foutgevoelig.
Bij Facebook gebruikten ze PHP, maar dat was niet snel genoeg, en ze begonnen verbeteringen aan te brengen, en die verbeteringen zijn nu weer beschikbaar als de open source taal ‘Hack’. Hack maakt PHP programma’s sneller, en makkelijker te schrijven. PHP programma’s kunnen moeiteloos in Hack worden omgezet, dus de komende jaren kunnen we een verschuiving zien van PHP richting Hack. Programmeertaal evolutie. Is dat erg voor de mensen die PHP ontwikkeld hebben? Nee, want die kunnen meewerken aan Hack, dat net zo open source is als PHP.
php.net
hacklang.org
ocaml.org
tinyurl.com/ad-clang
tinyurl.com/ad-langs
OsmAnd
We hebben het al eens eerder gehad over OpenStreetMap (OSM). Dit is een kaartsysteem te vergelijken met Google Maps. Het verschil is dat iedereen OSM kan verbeteren, terwijl Google het alleenrecht op Google Maps heeft.
Dat wij in Curacao zelf onze OSM kaart kunnen bijwerken, hebben een aantal leerlngen van het Radulphus College wel bewezen. Nadat er in september 2013 een workshop over dit onderwerp werd gegeven en de leerlingen en docenten een gedeelte van Otrobanda op de kaart hebben gezet, werd begin dit jaar ook een deel van Punda ingevuld. Er wordt intussen gewerkt aan lesbrieven, zodat elke docent in dit avontuur kan stappen en met de leerlingen een stuk van ons land in kaart kan brengen. Maar wat is dan OsmAnd, zult u zich hopelijk intussen afvragen.
OsmAnd is een app voor Android. Er zijn ook een iOS en een BB versie. Deze app is een soort versimpelde ‘tom-tom’ ofwel een routeplanner. Een navigatiehulp wordt het ook wel genoemd. OsmAnd gebruikt OpenStreetMap voor de kaarten, dus niet Google Maps. OsmAnd heeft een off-line mode, waarbij je de kaart van de ‘Nederlandse Antillen’ kan downloaden. Daarna kun je zonder internetverbinding precies zien waar je je bevindt op Curacao, als je GPS aan staat, natuurlijk. Dit is verbazingwekkend accuraat. Probeert u het maar eens uit. Installeer OsmAnd, download de kaart van de Nederlandse Antillen, zet uw GPS aan, en rijd een stukje over het eiland. Kijk ondertussen op het scherm van uw smartphone of tablet (niet als u achter het stuur zit natuurlijk). Uw eigen ‘warawara’, maar dan helemaal gratis, en Open Source!
Vrouwen
Het percentage vrouwen in de computerindustrie is nog steeds laag, volgens wikipedia daalt het aantal vrouwen dat afstudeert in computerwetenschappen zelfs drastisch. Historisch gezien was dat niet altijd zo. Een ‘computer’ was iemand die een (meestal mechanische) rekenmachine bediende. Deze vorm van programmeren was een typisch vrouwenberoep. Tijdens de tweede wereldoorlog, toen de ontwikkeling van wat wij nu computer noemen een grote vlucht nam, werkten er in Bletchley Park honderden vrouwen als computer.
Nu kunnen we echter vaststellen dat er slechts 20% vrouwen werken in de software industrie, en slechts 2% in de open source wereld. Het is mij niet duidelijk waarom er zo weinig vrouwen open source maken, behalve dan dat het sociale klimaat van wat men ‘nerds’ en ‘geeks’ noemt, verre van vrouwvriendelijk te noemen is. Gelukkig wordt er wel aan bewustwording gewerkt, met name via een aantal outreach programma’s, door onder andere de GNOME Foundation en Google. Ook UNESCO werkt aan gender-equality in Free & Open Source Software en gender-equality is een van de milleniumdoelen. Tot nu toe zijn de resultaten mager. Wel verwacht ik resultaten in de landen die meedoen aan een OLPC-project, waarbij al op heel jonge leeftijd de computer als leermiddel wordt ingezet, en een aantal kinderen al heel snel zelf aan de slag gaat met programmeren. Omdat ieder kind de beschikking heeft over een dergelijk apparaat, en de software open is, is er minder sprake van een drempel die de ongelijke verdeling tussen mannen en vrouwen veroorzaakt. Ook het aanbieden van programmeerlessen in het funderend onderwijs zal mijns inziens leiden tot meer gelijke kansen voor jongens en meisjes in de software industrie. Organisaties als Stimul-IT en SEDA bieden nu al workshops en cursussen aan speciaal gericht op meisjes en jonge vrouwen.
bletchleypark.org.uk/content/hist
geekfeminism.wikia.com
gnome.org/opw
women2.com
opensource.com/tags/women
seda.an
stimul-it.com