Iedereen kent de C met een cirkel eromheen: ©. En iedereen begrijpt wat dat betekent: geen kopie maken zonder toestemming van de auteur.
Copyright noemen ze dat. Hoe copyright of auteursrecht (ook wel intellectueel eigendom genoemd) precies in elkaar zit is complex, en daarom kunt u het best advies vragen bij het Bureau Intellectual Properties (BIP) dat daar speciaal voor is opgericht.
Maar om de verwarring rond dat onderwerp te illustreren: een tijd geleden ontmoette ik een fotograaf, die op de achterkant van alle afdrukken de tekst: ‘No Copyright’ had laten printen. Volgens hem had dus niemand het recht om een kopie te maken. Helaas dus precies het tegenovergestelde.
In 1976 werd de term Copyleft bedacht door een programmeur. Hij bedoelde daarmee dat iedereen een kopie mocht maken van de software, zolang de kopie en de verbeteringen die iemand aanbracht, ook onder ‘copyleft’ werden gepubliceerd. Copyright is dus eigenlijk een blokkade voor de verspreiding van ideeën en Copyleft moedigt juist aan deze te verspreiden en te verbeteren.
Rond ’88 formaliseerde Richard Stallman dit principe in zijn eerste General Public License. Copyright beschermt de rechten van de auteur; maar de auteur kan zijn werk een licentie meegeven. Daarbij blijft het werk beschermd, maar er kunnen onder voorwaarden toch kopieën gemaakt worden. De auteur kan geld ontvangen voor het verlenen van een licentie aan een bedrijf. Maar een auteur kan ook een licentie geven om het werk te mogen gebruiken voor educatieve doeleinden (maar niet voor commerciële!).
Op de website van Creative Commons wordt een heel scala aan mogelijke licenties gepresenteerd, van heel strict tot heel vrij. Op deze site vindt je ook een zoekmachine die uitsluitend foto’s, video’s en ander werk oplevert die een vrije licentie hebben. Deze werken kun je dus gebruiken in leermiddelen zonder daarvoor hoeven te betalen, waardoor het ontwikkelen van eigen (papiamentstalige) schoolboeken veel goedkoper wordt.
http://en.wikipedia.org/wiki/Copyleft
http://creativecommons.org
http://www.bip.an/
Rens van der Hammen, journalist bij Radio Hoyer en later bij het Antilliaans Dagblad, vroeg me op 1 maart 2010 om zijn column 'Byte Me' over te nemen. Deze verschijnt elke week in de zaterdagbijlage van het Antilliaans Dagblad (de AD Wikent). Op 20 maart werd het eerste stukje geplaatst.